Chép đầu tượng
1.1. Cách làm đất
Chọn đất sạch không lẫn đất thịt hoặc đất pha cát, không để đất lẫn
sỏi, sạn. Nếu là đất sét khô thì phải đập nhỏ ra, càng mịn càng tốt và ủ vào
trong nilon. Sau đó tưới nước đều và trộn đất thật kỹ, rồi ủ lại thật kín bằng
nilon. Làm như vậy khoảng vài ba lần, khi đất đã ngấm nước đều thì ta
nhào lại lần nữa cho kỹ và làm thành từng khối như viên gạch để tiện dùng
dần và giữ ẩm được tốt hơn.
Nếu như để lâu ngày mới dùng đến thì đem đất sét ngâm trong nước
xâm xấp. Trước khi dùng lấy ra một lượng vừa đủ và nhào bóp thật kỹ rồi
ủ nilon kín, để cách vài tiếng đồng hồ sau mới đem ra nặn là tốt nhất.
Chú ý lượng nước ngâm vừa phải để đất sét không bị ướt quá sẽ bị
chảy sệ hay khô quá khó nặn (thường viên đất trong lòng bàn tay mà không
bị dích vào tay là được).
1.2. Cách làm cốt
Cốt tượng là xương trụ để chịu lực nâng đỡ toàn bộ khối đất của
tượng và giữ tượng khỏi đổ. Vì vậy cốt phải chắc chắn, có thể làm bằng gỗ
hay sắt.
Nghiên cứu kỹ độ cao thấp, hướng của các khối của mẫu (có thể vẽ
sơ bộ mẫu tượng rồi dựa vào đó mà vẽ cốt bên trong) để làm cốt vững
chắc, chính xác và hạn chế tình trạng cốt bị lòi ra ngoài tượng.
+ Gỗ : Thanh gỗ dài ngắn tùy theo mẫu nhưng phải ngắn hơn chiều
cao của tượng 2 đến 3cm, có thể vuông hoặc tròn và to khoảng 4cm.
+ Sắt : Chiều dài của thanh sắt cần dài gần gấp bốn chiều cao của
tượng, sắt cỡ Φ6 - Φ8 và uốn gập đôi lại rồi trừ chiều cao như cốt gỗ
xong thì phần còn lại uốn làm chân đế cho chắc.
Chuẩn bị thêm một tấm gỗ (400 x 400 x 40) rồi đóng chắc cốt gỗ hoặc
sắt vào bằng đinh. Phần đầu tượng chứa một lượng đất lớn và nặng, nên để
đảm bảo đất không bị sụt, chảy sệ thì cần phải có cốt bướm treo ở đầu cốt.
Bướm làm bằng tre, cắt ngắn thành từng đoạn khoảng 5cm rồi cột
chéo hai đoạn lại bằng thép chỉ và một đầu chừa lại một đoạn thép để cột
treo vào cốt tượng. Mỗi tượng cần 6 đến 10 bướm dài ngắn khác nhau.
Có thể dùng thêm dây thép chỉ có cột bướm quấn quanh cốt sắt hoặc
đóng đinh vào cốt gỗ để giúp giữ đất thêm ổn định .
H33. Bướm và cách quấn bướm vào cốt.
chép tượng
2. CÁCH THỂ HIỆN
1.1. Lên đất
Lúc lên đất thì từ nhỏ tới lớn, lên từ từ, luôn quan sát mẫu để lên theo
dạng mẫu.
1.2. Phác hình và lấy dáng của toàn bộ khối lớn
Sau khi lên đất thành một khối với tỉ lệ tương ứng với mẫu, ta xác
định vị trí tỉ lệ đầu, cổ và bệ tượng (nếu có). Cũng như khi dựng hình
trong vẽ đầu tượng, ta cũng xác định các trục ngang, dọc, bên rồi các
đường mắt, mũi, miệng…Qui thành những khối, mảng lớn đơn giản.
H35. Qui thành khối, mảng lớn, đơn giản (ví dụ cách1, cách2).
tạo khối điêu khắc
1.4. Đi sâu nghiên cứu dáng và từng khối, kiểm tra và hoàn chỉnh
Khi tượng đã đầy đủ các khối lớn, nhỏ theo hình mẫu tương ứng với
thực tế, thì bắt đầu kiểm tra lại dáng của tượng có bị đổ không bằng dây
dọi, kiểm tra tỉ lệ và vị trí của khối một lần nữa cho thật chính xác.
Chuyển từ các dạng khối có cạnh sang hình khối đúng với mẫu thật,
lưu ý điểm đặc trưng của mẫu.
Chú ý trong quá trình nặn, từng thời điểm mà xoay mẫu tượng theo
các chiều để có thể quan sát hết các mặt.
hình khối điêu khắc
